گروه سیاسی «سراج24»- یک حکم و یک نامه با یک رویکرد و یک هدف؛ از عمر اولی 26 سال می گذرد و دومی به تازگی منتشر شده است. اولی را امام خمینی(ره) در بهمن ماه سال 1367 در مورد فردی به نام سلمان رشدی صادر کردند و دومی را نیز مقام معظم رهبری پس از موج اسلام ستیزی در غرب نگارش فرمودند.
در سال 1367، دیر زمانی از پذیرش قطعنامه 598 نگذشته بود که کتاب آیات شیطانی توسط سلمان رشدی، یک نویسندة مسلمان هندی‌الاصل دارای تابعیت انگلستان، انباشته از توهین و افترا و اهانت به مقدسات اسلامی منتشر شد و تبلیغات فراوانی حول و حوش آن به راه افتاد. تظاهرات و واکنشهای فراوانی در مقابل آن صورت گرفت و عدهای از مسلمانان به شهادت رسیدند و اوضاع جهان اسلام ملتهب گردید. جهان غرب با این امید که دیگر توانی برای صدور انقلاب و ترویج نهضت اسلامی ایران باقی نمانده، سرخوش از پایانی خوشایند بود.
چند ماه بعد اما به ناگاه فتوایی همه آنچه را که غرب رشته بود، پنبه کرد و بار دیگر دشمنان انقلاب اسلامی را در بهت و حیرت فرو برد. ماجرا از این قرار بود که فردی هندی‌الاصل به نام سلمان رشدی که در خانوادهای مسلمان در بمبئی متولد شده بود و برای ادامه تحصیل از 13 سالگی به انگلستان رفته بود، کتابی را با نام «آیات شیطانی» نوشت که در آن به اسلام و پیامبر اسلام(ص) توهین شده بود.
این کتاب را انتشارات «وایکینگ پنگوئن» در 26 سپتامبر 1996 منتشر کرد و دو روز بعد نامزد جایزه سی هزار دلاری بوکر شد.کمتر از دو هفته بعد در پنجم اکتبر اعتراض‌ها علیه این کتاب و کفرآمیز بودن آن آغاز شد و دولت هند اولین دولتی بود که ورود و توزیع این کتاب را ممنوع اعلام کرد. کمتر از دو ماه بعد از انتشار کتاب، مفتی اعظم دانشگاه الازهر مصر ضمن منع فروش این رمان در کشورش از سازمان‌های اسلامی انگلیس خواست مانع توزیع این کتاب شوند.
پس از این تحرکات انتشار و توزیع این کتاب در سودان و آفریقای جنوبی ممنوع شد و دو ماه بعد نیز صدها مسلمان انگلیسی در شهر بولتون این کتاب را علناً به آتش کشیدند و مدتی بعد پاکستان و بنگلادش نیز از انتشار و توزیع این کتاب را ممنوع اعلام کردند.
* فتوای ارتداد سلمان رشدی
اگرچه تحرکات مسلمانان نسبت به این کتاب ادامه داشت و حتی در دوازدهم فوریه 1997 در حمله مسلمانان پاکستان به مرکز فرهنگی آمریکا در اسلام‌آباد، 6 نفر شهید و صدها نفر زخمی شدند ولیکن این اقدامات همچنان مسلمانان جسته و گریخته بود تا اینکه 2 روز بعد، معادله طراحی شده غرب در هم شکست و حضرت امام خمینی (ره) با صدور فتوایی خطاب به مسلمانان عالم خواستار اجرای یکی از سنگین‌ترین احکام اسلام علیه سلمان رشدی شد. در فتوای امام که با آیه«انا للَّه و إنا إلیه راجعون» آغاز شده بود، آمده بود «به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان مىرسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانى» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتواى آن، محکوم به اعدام مىباشند. از مسلمانان غیور مىخواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسى جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاء اللَّه. ضمناً اگر کسى دسترسى به مؤلف کتاب دارد ولى خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفى نماید تا به جزاى اعمالش برسد».
با اعلام این فتوا تظاهرات گسترده‌ای در ایران و برخی از کشورهای دیگر جهان همچون افغانستان، پاکستان، بنگلادش و هند در حمایت از این حکم آغاز شد. این اولین بار بود که چنین برخوردی در این حجم علیه جریان‌سازی غرب صورت گرفت.
در پی حکم امام، ایران یکپارچه فریاد و خروش گردید و مردم ایران با برپایی تظاهرات در برابر سفارت انگلیس، با حمایت کامل از فرمان رهبر خود، خشم و انزجار خود را نسبت به این اقدام ابراز داشتند. دولت جمهوری اسلامی ایران برای همدردی با شهدای هند و پاکستان که در تظاهراتی علیه این اقدام کشته شده بودند، یک روز عزای عمومی اعلام کرد. علمای حوزههای علمیه قم و مشهد، کلاسهای خود را تعطیل کردند. به دنبال این اقدام، کلیه مسئولین جمهوری اسلامی، نهادها، سازمانها، دانشگاهها و اقشار جامعه، یکی پس از دیگری با ایراد سخنان و یا ارسال پیامهایی، ضمن محکوم نمودن کتاب آیات شیطانی، پشتیبانی خود را از حکم اعدام رشدی اعلام داشتند. بنیاد پانزده خرداد برای عامل اجرای حکم جایزه‌ای هم در نظر گرفت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز جهت اجرای حکم امام، اعلام آمادگی کرد.
جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم نمودن ورود کلیه کتابهای منتشره توسط مؤسسه انگلیسی پنگوئن و شعبات وابسته به آن از جمله وایکینگ، هامیش، هیلتون و میش ژوزف به خاک ایران، دعوت از مؤسسه پنگوئن برای شرکت در دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب را نیز لغو نمود. همچنین انجمن اسلامی ناشران و کتابفروشان تهران، با محکوم نمودن تألیف کتاب آیات شیطانی از وزارت ارشاد خواست تا از ورود کلیه نشریات مؤسساتی که کتاب رشدی را در هر نقطه جهان چاپ و منتشر میکنند جلوگیری نماید.
اقلیتهای مذهبی کشور ایران، با انتشار اطلاعیههایی به وحدت خود با مسلمانان قوت بیشتری بخشیدند.
جمهوری اسلامی ایران با ارسال نامه به سفرای کلیه کشورها جهت جلوگیری از انتشار کتاب آیات شیطانی، از سفرای کشورهای اسلامی خواست که با توضیح ابعاد خیانت و اهانت به مقدسات دین، به تبیین قضیه بپردازند. عدهای از مقامات بلندپایه ایران، با ارسال پیامی به پاپ ژان پل دوم، رئیس کلیسای کاتولیک، از وی خواستند تا به عنوان جانشین «سن پیتر» از چاپ کتاب آیات شیطانی که به راستی قلب بیش از یک میلیارد مسلمان را جریحهدار کرده و پیامبران ادیان مسیحی و یهودی را نیز مورد اهانت قرار داده است، جلوگیری به عمل آورد. برای کاستن از ابعاد قضیه و عقب راندن جمهوری اسلامی ایران از مواضع سخت خود، ناشر انگلیسی کتاب اعلام کرد که آنها هیچ‌یک قصد رنجاندن مسلمانان را نداشتهاند. آنها از درد و رنجی که کتاب مذکور موجب آن گردیده خیلی متأسفند و انتشار کتاب آیات شیطانی ـ که یک کتاب داستانسرایی شدیداً خیالی توسط یکی از نویسندگان پیشرو دنیاست ـ بر اساس اصل آزادی بیان، که یکی از پایههای دموکراسی محسوب میشود، استوار است.
همزمان با عذرخواهی سلمان رشدی در اوایل اسفند سال 1367 از مسلمانان، غربیها اقدام به یک حرکت تهدیدآمیز کرده و بتدریج شروع به فراخواندن سفرا و کاردارانشان از تهران نمودند. ابتدا آلمان و بعد کشورهای بازار مشترک اروپا، در اول اسفند 1367 تصمیم جمعی بر فراخوانی سفرا و کارداران خویش از تهران گرفتند و هدف از این حرکت خود را تحت فشار قرار دادن ایران و رهبر آن، امام خمینی(س)، برای احترام نهادن به اصول آزادی اعلام نمودند. در همین حال، به دنبال عذرخواهی سلمان رشدی از مسلمانان و بیان این نکته از جانب برخی مسئولین ایرانی که اگر سلمان رشدی توبه کند، حکم اعدامش احتمالاً لغو خواهد شد، امام خمینی(س) اعلام کردند که: سلمان رشدى اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامى همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند.
در همین زمان، دولت جمهوری اسلامی ایران خواستار آن شد که موضوع کتاب آیات شیطانی در دستور کار وزرای خارجه و سران کشورهای عضو کنفرانس اسلامی قرار گیرد. نمایندگان 47 کشور اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی نیز در هجدهمین اجلاس وزیران امور خارجه در اسفند 1367 کتاب آیات شیطانی را کفرآمیز خوانده و انتشار آن را به عنوان توهین به مقدسات امت مسلمان محکوم ساختند و نیز رشدی را مرتد اعلام نمودند. همچنین در اواخر اسفند سال 1367 نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامهای با بیش از 170 امضا، خواستار برخورد مناسب کنفرانس بینالمجالس با مسأله انتشار کتاب آیات شیطانی شدند.
*رشدی زاهد زمانه هم شود، اعدامش کنید
پس از اعلام این حکم سلمان رشدی مرتد که مدعی بود در کتابش به اسلام توهین نشده است، زندگی مخفی خود را آغاز کرد. پس از این بود که غربیها اقدام به یک حرکت تهدیدآمیز کرده و بتدریج شروع به فراخواندن سفرا و کاردارانشان از تهران نمودند. ابتدا آلمان و بعد کشورهای بازار مشترک اروپا، در اول اسفند 1367 تصمیم جمعی بر فراخوانی سفرا و کارداران خویش از تهران گرفتند و هدف از این حرکت خود را تحت فشار قرار دادن ایران و رهبر آن، امام خمینی(ره)، برای احترام نهادن به اصول آزادی اعلام نمودند. در همین حال، به دنبال عذرخواهی سلمان رشدی از مسلمانان و بیان این نکته از جانب برخی مسئولین ایرانی که اگر سلمان رشدی توبه کند، حکم اعدامش احتمالاً لغو خواهد شد، امام خمینی(س) اعلام کردند که: سلمان رشدى اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامى همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند
پی صدور فتوای اعدام توسط امام خمینی و اعلام آمادگی برخی مسلمان در نقاط مختلف جهان، وزارت کشور انگلستان مسئولیت حمایت از سلمان رشدی را برعهده گرفت و با گماردن محافظان دولتی از وی حمایت کرد. با وجود حمایت‌های گسترده جهانی سلمان رشدی، سه سال زندگی مخفیانه را آغاز کرد. روزنامه تایمز در سالگرد صدور فتوای امام نوشت: موسسه انتشاراتی پنگوئن میلیون‌ها دلار صرف اقدامات امنیتی خود کرده است. آنها در سراسر اروپا و امریکا نشریه‌های وابسته زیادی دارند که در خطر خشم مسلمانان هستند.
انگلیس یک سال بعد در 1990 دانشجویان ایرانی را به دلیل هراس از به هلاکت رساندن سلمان رشدی اخراج کرد. محافظت از رشدی بعد از حکم امام برعهده اسکاتلندیارد قرار گرفت و هزینه محافظتش در سال تا ده میلیون پوند رسید و فشار بر دولت انگلیس تا آنجا سنگین شد که ولیعهد این کشور اعتراف کرد «سلمان رشدی سربازی پرخرج برای مالیات دهندگان انگلیس است».
*اولین تلاش برای اعدام رشدی
اولین تلاش برای اجرای حکم اعدام سلمان رشدی را ابراهیم عطایی انجام داد که در سال 68 در جریان بازدید رشدی از یک کتایخانه در لندن توسط تیم حفاظتی او شهید شد و بعد از او نیز مسلمانان دیگر سرباز اجرای فتوای امام گشتند. مصطفی مازح جوان لبنانی و از اعضای حزب‌الله لبنان، از جمله کسانی بود که برای کشتن رشدی اقدام کرد و در هنگام بمب‌گذاری در یک هتل در پدینگتون مرکز لندن، به خاطر نابه‌هنگام عمل کردن بمب، شهید شد. سال 1991 هم حکم اعدام درباره مترجم ژاپنی کتاب رشدی اجرا شد. در سال 1993 مترجم ایتالیایی هدف مسلمانان قرار گرفت اما زنده ماند. در سال 1994 ترور ناشر نروژی نافرجام ماند.
*ممانعت شرکت‌های هواپیمایی از جابجایی سلمان رشدی
دامنه اثرگذاری فتوای حضرت امام به حدی بود که حتی شرکت هواپیمایی "بریتیش ایرویز" حضور رشدی را در هواپیماهای خود تا سال 1998 ممنوع اعلام کرد و شرکت هواپیمایی "ایرکانادا" چند سال پیش سفر رشدی را با پروازهای خود غیر ممکن اعلام کرد.
اعلام خبر واکنش مسلمانان، رشدی مرتد را به نحوی سراسیمه کرده بود که در طی 20 روز 13 بار مکان خواب خود را تغییر داد چرا که یک جوان لبنانی با بمب در هتل محل استقرار رشدی مستقر شده بود که پیش از اجرای عملیات، بمب منفجر شده بود.
*جایزه مردمی برای اعدام رشدی
نگرانی سلمان رشدی از زمان پایان عمرش با جوایزی که برای عامل قتلش تعیین می‌شد، بیشتر گردید. پس از جایزه یک میلیون دلاری‌ای که بنیاد پانزده خرداد برای اجراکنندگان فتوای امام در نظر گرفت و بعدها آن را به 2 میلیون دلار افزایش داد، در سال 1998 یک گروه از دانشجویان جایزه 330 هزار دلاری برای اجراکنندگان فتوا درنظر گرفت. به دنبال آن بنیاد پانزده خرداد جایزه خود را به دومیلیون و هشتصد هزار دلار افزایش داد و مردم یکی از روستاهای شمال ایران نیز 4هزار و 500 متر زمین، هزار و 500 متر باغ، یک خانه و 10 تخته فرش به این رقم افزودند تا رشدی مرتد پس از شنیدن افزایش جایزه‌ها برای اعدامش اعتراف کند که «من یک مرد مرده هستم، احساس خوبی ندارم، دچار بیماری «کلوستروفوبیا» (ترس از فضای تنگ و محصور) شده‌ام که برایم بسیار دردآور است. امروز دیگر قدم زدن در باغ، رفتن به فروشگاه، ملاقات خانواده و پرواز با هواپیما به صورت عادی برایم غیرممکن است.»
پس از چند سال هزینه‌بری سلمان رشدی برای انگلستان، رشدی به آمریکا نقل مکان کرد تا دولت آمریکا مسئولیت حفاظت از وی را برعهده بگیرد.
26 سال از صدور فتوای امام خمینی (ره) گذشت و همچنان فتوای جهانی آن سال‌ها بلای جان نویسنده هندی مرتد است. تابستان سال 91 شبکه خبری سلطنتی انگلستان (BBC) با سلمان رشدی مرتد به مصاحبه نشست. رشدی ضمن اذعان به شرایط سخت زندگی‌اش پس از فتوای تاریخی حضرت امام خمینی(ره)، آن دوران را وحشت بار خواند.
اکنون 26 سال از حکم ارتداد سلمان رشدی گذشته و بار دیگر غرب اقدامات اسلام ستیزانه خود را در پیش گرفته است. کشتار روزنامه فرانسوی شارلی ابدو و هتک حرمت ساحت مقدس رسول اکرم (ص) باعث شد تا حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب نیز در نامه ای به جوانان غرب، خواستار آشنایی جوانان با آئین اسلام شوند. شاید بتوان این نامه را تداوم همان فتوای 26 سال پیش حضرت امام(ره) دانست.
